Bitmap'lerle çalışmanın temelleri

Flash Player 9 ve üstü, Adobe AIR 1.0 ve üstü

Dijital görüntülerle çalışırken, karşınıza iki ana grafik türü çıkar: bitmap ve vektör. Raster grafikler olarak da bilinen bitmap grafikleri dikdörtgen bir ızgara biçiminde düzenlenmiş çok küçük karelerden (piksellerden) oluşur. Vektör grafikler çizgiler, eğriler ve çokgenler gibi matematiksel geometrik şekillerden oluşur.

Bitmap görüntüler, görüntünün piksel cinsinden genişliği ve yüksekliği ile her bir pikselin içinde yer alan ve o pikselin içerebileceği renk sayısını temsil eden bit sayısı ile tanımlanır. RGB renk modelini kullanan bir bitmap görüntüsünde pikseller kırmızı, yeşil ve mavi olmak üzere üç bayttan oluşur. Bu baytların her biri 0 ile 255 arasında bir değere sahiptir. Piksel içindeki baytlar birleştiğinde, bir ressamın boyaları karıştırmasına benzer şekilde ortaya bir renk çıkarırlar. Örneğin, kırmızı-255, yeşil-102 ve mavi-0 bayt değerlerini içeren bir piksel canlı bir turuncu renk ortaya çıkaracaktır.

Bir bitmap görüntünün kalitesi, görüntünün çözünürlüğü ve renk derinliğinin bit değeri ile tanımlanır. Çözünürlük bir görüntü içerisinde bulunan piksel sayısı ile ilgilidir. Piksel sayısı ne kadar yüksek olursa, çözünürlük o kadar yüksek olur ve görüntü o kadar iyi görünür. Renk derinliği bir pikselin içerebileceği bilgi miktarı ile ilgilidir. Örneğin, 16 bit/piksel değerinde renk derinliğine sahip bir görüntü 48 bit renk derinliğine sahip bir görüntü ile aynı sayıda rengi gösteremez. Sonuç olarak, 48-bit görüntünün gölgeleme derecesi 16-bit görüntüden daha düzgün olacaktır.

Bitmap grafikler çözünürlüğe bağlı olduğundan, iyi şekilde ölçeklenemezler. Bu durum özellikle bitmap görüntülerin boyutları artırıldığında fark edilir. Bir bitmap'in boyutunu artırmak genelde detay ve kalite kaybına neden olacaktır.

Bitmap dosya biçimleri

Bitmap görüntüler birçok yaygın dosya biçimine ayrılmıştır. Bu biçimler dosya boyutunu düşürmek ve görüntünün son kullanım amacına uygun olarak görüntü kalitesini optimize etmek için farklı sıkıştırma algoritmaları kullanır. Adobe çalışma zamanları tarafından desteklenen bitmap görüntü biçimleri BMP, GIF, JPG, PNG, ve TIFF'dir.

BMP

BMP (bit eşlemli) biçim, Microsoft Windows işletim sistemi tarafından kullanılan varsayılan görüntü biçimidir. Herhangi bir sıkıştırma algoritması şeklini kullanmaz ve bu nedenle de genellikle büyük dosya boyutlarına neden olur.

GIF

GIF (Graphics Interchange Format) biçimi 1987 yılında CompuServe tarafından 256 renkli (8-bit renk) görüntüleri iletmek için geliştirilmiştir. Bu biçim düşük dosya boyutları sunar ve web-tabanlı görüntüler için idealdir. GIF biçimi, renk paletinin sınırlı olmasından dolayı genelde yüksek gölgeleme derecesi ve renk degradeleri gerektiren fotoğraflar için uygun değildir. GIF görüntüler renklerin şeffaf (veya saydam) olarak eşlenmesine imkan tanıyan tek-bit saydamlığı destekler. Bunun sonucunda resmin saydamlığın eşlendiği kısımlarından web sayfasının arka plan rengi görünür.

JPEG

Joint Photographic Experts Group (JPEG) tarafından geliştirilmiş olan JPEG (genelde JPG şeklinde yazılır) görüntü biçimi küçük dosya boyutunda 24-bit renk derinliği kullanılabilmesi için kayıplı sıkıştırma algoritması kullanır. Kayıplı sıkıştırma uygulanan bir görüntü her kaydedildiğinde kalite ve veri kaybına uğrar ancak bunun sonucunda dosya boyutu düşer. JPEG biçimi fotoğraflar için idealdir çünkü milyonlarca renk görüntüleyebilir. Bir görüntüye uygulanan sıkıştırmanın derecesini kontrol ederek görüntü kalitesini ve dosya boyutunu değiştirebilirsiniz.

PNG

PNG (Portable Network Graphics) biçimi patentli GIF biçimine açık kaynaklı bir alternatif olarak geliştirilmiştir. PNG biçimi en fazla 64-bit renk derinliğini destekleyerek en fazla 16 milyon rengin kullanılmasına izin verir. PNG görece olarak daha yeni bir biçim olduğundan, eski tarayıcıların bazıları PNG dosyalarını desteklemez. JPG biçiminden farklı olarak PNG biçimi kayıpsız sıkıştırma kullanır, yani görüntü kaydedildiğinde görüntü verileri kaybolmaz. PNG dosyaları ayrıca 256 düzeye kadar saydamlığa izin veren alfa saydamlığını destekler.

TIFF

PNG'den önce tercih edilen platformlar arası biçim, Etiketli Görüntü Dosyası Biçimi (TIFF) idi. TIFF biçimiyle ilgili en önemli sorun çok sayıda farklı TIFF sürümü olması nedeniyle her sürümü işleyebilecek tek bir okuyucu olmamasıdır. Ayrıca, web tarayıcıları geçerli olarak bu biçimi desteklememektedir. TIFF, kayıplı veya kayıpsız sıkıştırma kullanabilir ve aygıta özgü renk alanlarını (örn. CMYK) işleyebilir.

Saydam bitmap'ler ve opak bitmap'ler

GIF veya PNG biçimlerinden birini kullanan bitmap görüntülerin piksellerinin her birinde ekstra bir bit (alfa kanalı) olabilir. Bu ekstra piksel baytı, pikselin saydamlık değerini temsil eder.

GIF görüntüleri tek-bit saydamlığa izin verir yani 256 renkli paletten istediğiniz bir rengi saydam olarak belirleyebilirsiniz. Diğer taraftan PNG görüntüleri 256 düzeye kadar saydamlığa sahip olabilir. Bu işlev özellikle görüntünün veya metnin arka planla harmanlanması gerektiğinde faydalıdır.

ActionScript 3.0 BitmapData sınıfındaki bu ekstra saydamlık piksel baytını çoğaltır. PNG saydamlık modeliyle benzer şekilde ActionScript 256 düzeye kadar saydamlık sunar.

Önemli kavramlar ve terimler

Aşağıdaki liste bitmap grafiklerini öğrenirken karşılaşacağınız önemli terimleri içerir

Alfa: Bir rengin veya görüntünün saydamlık (daha doğrusu opaklık) düzeyi. Alfa miktarı genelde alfa kanalı değeri olarak belirtilir.
ARGB renk: Her bir pikselin renginin kırmızı, yeşil ve mavi renk değerlerinin karışımından oluştuğu ve saydamlığının bir alfa değeri olarak belirtildiği renk düzeni.
Renk kanalı: Genellikle, renkler birkaç temel rengin karışımından oluşur - bunlar genelde (bilgisayar grafikleri için) kırmızı, yeşil ve mavi renklerdir. Temel renklerin her biri bir renk kanalı olarak kabul edilir ve renk kanallarının her birindeki renk miktarı bir araya gelerek son rengi belirler.
Renk derinliği: Bit derinliği olarak da bilinen renk derinliği her bir piksele adanmış olan ve böylece görüntüde gösterilebilecek renk sayısını belirleyen bilgisayar belleği miktarı ile ilgilidir.
Piksel: Bir bitmap görüntüdeki en küçük bilgi birimi, bir renk noktasıdır.
Çözünürlük: Görüntünün, görüntüdeki ince ayrıntı düzeyini belirleyen piksel cinsinden boyutlarıdır. Çözünürlük genellikle genişlik ve yüksekliğin piksel sayısı olarak belirtilir.
RGB Renk: Her bir pikselin renginin kırmızı, yeşil ve mavi renk değerlerinin karışımı olarak belirtildiği bir renk düzenidir.